Podział spadku

Umowa między wszystkimi spadkobiercami

Taki rodzaj podziału jest możliwy, jeśli wszyscy spadkobiercy są zgodni co do tego, w jaki sposób podzielić spadek. To czy opłaty będą wyższe i jaki to będzie rodzaj umowy, zależy od tego, czy w skład spadku wchodzą dobra materialne, nieruchomość lub przedsiębiorstwo.

Orzeczenia sądu na żądanie spadkobiercy

Zasady co do posiadania dóbr materialnych, nieruchomości lub przedsiębiorstwa są podobne, ale często strony w nerwach nie mogą się porozumieć i nie są zgodni co do podziału spadku. Chcą go podzielić sprawiedliwie pomiędzy wszystkie strony.

Jednym z działów prawa cywilnego jest prawo spadkowe, które reguluje kwestię przejścia praw i obowiązków majątkowych po śmierci ich właściciela na inny podmiot lub podmioty. Inaczej mówiąc, prawo spadkowe zajmuje się sprawami dotyczącymi dziedziczenia, określa osoby do niego uprawnione zarówno ustawowo, jak i przy istniejącym testamencie.

W prowadzonej przez nas kancelarii adwokaci oraz radcowie prawni prowadzą sprawy spadkowe Klientów, dbając o prawidłowe i terminowe dopełnianie niezbędnych w tym zakresie formalności. W wielu przypadkach postępowanie o dział spadku nie nastręcza specjalnych trudności, jednak nie zawsze osoby uprawnione do przejęcia majątku dokładnie wiedzą, czym jest testament, a zachowek lub w jakich sytuacjach dziedziczone mogą być również długi. W razie takich oraz innych wątpliwości porada prawna pomoże prawidłowo przygotować się do postępowania, a adwokat lub radca prawny może występować oficjalnie w imieniu Mocodawcy w trakcie spraw prowadzonych przed sądem.

W przypadku dziedziczenia można mówić o dwóch sposobach postępowania, to jest ustawowym oraz testamentowym.

Dziedziczenie ustawowe jest regulowane poprzez przepisy prawa spadkowego. Zasadniczo ten rodzaj dziedziczenia znajduje zastosowanie w dwóch przypadkach. Zapewne najczęstszą podstawą do działania właśnie w tym trybie jest brak testamentu. Jeżeli osoba zmarła nie pozostawiła takiego dokumentu, osoby po niej dziedziczące otrzymują odpowiednie części spadku zgodnie z zapisami ujętymi w przepisach. O tym, kto jest uprawniony w pierwszej kolejności do przejęcia majątku informuje Kodeks cywilny w artykułach 931-935 (Dz.U.1740 t.j.). Wśród osób tych można wymienić na przykład: dzieci i współmałżonków, rodziców, dziadków czy rodzeństwo. Ponadto zasady dziedziczenia ustawowego dotyczą sytuacji, w których testament został spisany, jednak osoby w nim powołane nie wyrażają chęci przyjęcia spadku lub też z różnych przyczyn nie mogą tego zrobić.

Każdy człowiek może też samodzielnie zarządzić, co stanie się z jego majątkiem w momencie śmierci. Drugim sposobem na rozporządzenie majątkiem po zmarłej osobie jest dziedziczenie testamentowe, opierające się oczywiście na zapisach umieszczonych w testamencie (do spadku może zostać powołana dowolna osoba lub osoby). Testator, czyli osoba sporządzająca taki dokument, musi zrobić to samodzielnie i w każdej chwili może swoje decyzje odwołać – jednak nigdy do sporządzenia testamentu, jak i jego zmiany nie może wyznaczyć pełnomocnika. Nie jest również możliwe wyrażenie woli, na przykład małżonków, w ramach testamentu wspólnego. Testament ma ponadto pierwszeństwo nad dziedziczeniem ustawowym.

W momencie śmierci dochodzi do otwarcia spadku, czyli przejęcia praw do majątku przez osoby wskazane w testamencie lub ustawie (stają się one jego współwłaścicielami). Tak powstała więź zostaje zerwana właśnie przez dział spadku.

Mówiąc najprościej, dział spadku pozwala na podział majątku spadkowego. Może do niego dojść na drodze umownej lub sądowej. Umowny dział spadku obowiązuje tylko i wyłącznie w momencie, gdy wszyscy współwłaściciele wyrażają zgodę na takie działanie i są w stanie wypracować porozumienie związane z wartością poszczególnych części majątku, sposobem jego rozdzielenia i ewentualnej spłaty pozostałych osób. Wystarczy jednak, że nawet jeden ze spadkobierców zakwestionuje możliwości działu spadku w formie umowy, by konieczne było rozstrzygnięcie kwestii spadkowych przed sądem.

Sądowy dział spadku wymaga zachowania kilku istotnych formalności. Między innymi musi zostać złożony pisemny wniosek o dział spadku (takie żądanie się nie przedawnia). W postępowaniu przed sądem jednym z istotniejszych działań jest ustalenie składu majątku spadkowego wraz z jego wartością. Przy braku zgodności ze strony współwłaścicieli sąd, zazwyczaj z pomocą biegłego, zajmuje się określeniem tych kwestii.

Chociaż z pozoru dział spadku i zniesienie współwłasności wydają się czynnościami bardzo podobnymi, jeśli rozpatrujemy wyniki obu działań, to istotne jest wskazanie, że w przypadku majątku spadkowego niedopuszczalne jest swobodne zastosowanie przez współwłaścicieli procedury zniesienia współwłasności. Jeśli pojawiają się tego rodzaju wątpliwości to właśnie adwokat lub radca prawny jest w stanie prawidłowo poprowadzić sprawę spadkową, by uniknąć błędów proceduralnych.