Ile jest franków w kredycie frankowym?
Temat kredytów „frankowych” wciąż jest na czasie. Sprzyja temu fakt, iż aktualna linia orzecznicza jest przychylna kredytobiorcom. Sądy coraz częściej uznają umowy kredytowe powiązane z helwecką walutą za nieważne.
Kredyty frankowe: nieznane ryzyko i rosnące zadłużenie - tajemnice umów bankowych
W latach 2006-2008 kredyty „frankowe” stanowiły ponad połowę wszystkich udzielonych kredytów. Na koniec grudnia 2009 zadłużenie w postaci kredytów powiązanych z walutą obcą wynosiło 139 miliardów złotych, co stanowiło aż 65% udział[1].
Kredyty „frankowe” były przedstawiane klientom banków jako tańsza alternatywa dla kredytów w złotych. Niekiedy bywały jedynym sposobem na uzyskanie finansowania w banku, bowiem zdolność kredytowa na kredyt „we frankach” była dużo wyższa niż na kredyt w złotych.
Czy mówiono o ryzyku? – raczej nie. Przedstawiano kredyt w samych superlatywach, mówiono, że jest to produkt bezpieczny, a frank szwajcarski jest walutą stabilną. Jeśli w ogóle wspominano o ryzyku wzrostu kursy waluty, to nieznacznym. Czasem wspominano o tym, jak wzrost kursu franka wpłynie na wysokość raty, nie mówiono jednak (co okazuje się największym problemem w tematyce kredytów indeksowanych i denominowanych do waluty obcej) jak zmiana kursu waluty wpłynie na kwotę kapitału, który kredytobiorca zobowiązany jest spłacić bankowi.
Okazuje się jednak, że często w treść umowy banki wplatały „oświadczenie o ryzyku”. Podpisując więc umowę klient oświadczał, że zapoznał się z ryzykiem, jakie wiąże się z zaciągnięciem takiego zobowiązania.
Co stało się potem?
Na skutek wzrostu kursu franka wysokość rat kredytu również znacząco wzrosła. Jednak nie tylko rata. Wzrosła także kwota – wyrażonego w CHF kapitału kredytu, który kredytobiorca zobowiązany jest oddać Bankowi.
Dochodzi do absurdalnych sytuacji, w których kredytobiorca zaciągnął zobowiązanie 12 lat temu, regularnie spłaca raty, łączna kwota uiszczonych bankowi wpłat przekroczyła już kwotę udzielonego kapitału, a kredytobiorca….. nadal jest winien bankowi więcej, niż od niego uzyskał (i mu spłacił).
Co jest nie tak z kredytami "frankowymi"?
Największym problemem w kredytach powiązanych z walutą szwajcarską jest przyznane bankowi prawo do jednostronnego ustalania kursu waluty, po której wypłacany, a następnie spłacany był kredyt.
Bank wypłacał kredytobiorcy kredyt przeliczając go po kursie kupna (niższym) określonym w tabeli kursowej banku, a następnie żądał od kredytobiorcy spłat, które przeliczał po kursie sprzedaży (wyższym), również określonym we własnej tabeli kursowej.
Umowy kredytowe najczęściej nie określały jasnych zasad, w jaki sposób bank tworzy ową tabelę kursów. W ten sposób banki przyznawały sobie prawo w zasadzie dowolnego określania kursów walut w Tabeli kursów, a następnie przy ich wykorzystaniu jednostronnie określały kwotę (w CHF), którą kredytobiorca ma zwrócić i która stanowi podstawę naliczania odsetek.
Klauzule niedozwolone w umowach kredytu frankowego
Niemal każda umowa kredytu indeksowanego czy denominowanego do waluty CHF zawiera tzw. „klauzule abuzywne”. Klauzule abuzywne (najogólniej mówiąc) to takie, które:
- nie zostały indywidualnie uzgodnione z konsumentem
- kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami
- rażąco naruszają jego interesy
- nie dotyczą postanowień głównych umowy – jeśli zostały one sformułowane w sposób jednoznaczny
Takie postanowienia nie wiążą konsumenta z mocy prawa.
Banki jednak nic sobie z tego nie robią i umowy – w takim kształcie, jak zostały zawarte wiele lat temu – są nadal wykonywane.
Dowiedz się więcej na temat klauzul abuzywnych – niedozwolonych w umowach kredytu bankowego.
CO ZROBIĆ W TAKIEJ SYTUACJI?
Jedynym rozwiązaniem na pozbycie się „frankowego problemu” jest wytoczenie powództwa przeciwko bankowi.
Istnieją dwa rozwiązania: stwierdzenie nieważności umowy lub odfrankowienie kredytu, czyli przeliczenie go na nowo tak, jak gdyby od początku był kredytem złotowym.
CO DAJE STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI UMOWY?
- umowa jest traktowana jak gdyby nigdy nie została zawarta
- strony muszą zwrócić sobie wzajemne świadczenia, tzn. kredytobiorca zwraca bankowi kwotę kredytu, jaką od niego otrzymał, zaś bank zwraca kredytobiorcy wartość wszystkich dokonanych przez niego wpłat (z tytułu rat kapitałowo-odsetkowych, ewentualnej prowizji za udzielenie kredytu, jeśli była uiszczona)
- skutkiem stwierdzenia nieważności umowy jest także nieważność zabezpieczeń kredytu, przede wszystkim ustanowionej na rzecz banku hipoteki na kredytowanej nieruchomości
Czym jest odfrankowanie kredytu?
- polega ono na wyeliminowaniu z umowy klauzuli indeksacyjnej / denominacyjnej.
- w tej sytuacji umowa pozostaje ważna, ale kredyt jest traktowany tak, jakby
od początku był kredytem złotowym oprocentowanym według stawki marża banku + LIBOR 3M - saldo zadłużenia kredytobiorcy wobec banku ulega obniżeniu – bank
jest zobowiązany dokonać przeliczenia kredytu – tak, jak gdyby od początku był kredytem złotowym, bez stosowania klauzul waloryzacyjnych uznanych
za abuzywne. Powstała nadpłata zmniejsza wysokość zobowiązania klienta wobec banku.
Co zrobić z kredytem frankowym?
Każda umowa jest inna, dlatego najlepiej poddać ją analizie doświadczonego prawnika, który oceni, czy występują w niej niedozwolone postanowienia umowne, a także czy korzystniejszym rozwiązaniem będzie dla Ciebie powództwo o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej, czy też o „odfrankowienie” kredytu.
Oferujemy analizę umowy kredytowej, a także kompleksową pomoc prawną dla osób, które zaciągnęły kredyt powiązany z walutą szwajcarską.
Zajmiemy się przygotowaniem wniosku do banku o wydanie odpowiedniej dokumentacji, wezwaniem banku do polubownego rozwiązania sporu, a także skonstruowaniem i wniesieniem pozwu w imieniu kredytobiorcy.
Każdą sprawę traktujemy indywidualnie.
Zachęcamy do kontaktu i przesłania swojej umowy kredytowej do analizy na adres: kancelaria@sj-legal.pl
[1] Źródło: AMRON-SARFiN, Ogólnopolski raport o kredytach mieszkaniowych i cenach transakcyjnych, Związek Banków Polskich, 2010, s.10.
